هوش مصنوعی؛ ناجی یا تهدید؟ عصر هوش مصنوعی
مقدمه
در طول تاریخ بشریت دوره های متفاوتی بوده که با این نام ها آن ها را توصیف میکنیم عصر کشاوری ،عصر آهن عصر یکجا نشینی ، انقلاب صنعتی و عصر مدرن آیا عصر بعدی مربوط به هوش مصنوعی میشود ؟در سال‌های اخیر، هوش مصنوعی (AI) با سرعتی باورنکردنی در حال گسترش به زندگی ماست. از دستیارهای صوتی گرفته تا ربات‌های هوشمند، ماشین‌های خودران و چت‌بات‌هایی که به‌خوبی انسان صحبت می‌کنند. اما آیا این تکنولوژی، ما را به انسان‌هایی بهتر تبدیل میکند؟ یا تبدیل‌مان میکند به موجوداتی هیبریدی، وابسته، چاق و کند ذهن؟ این مقاله از موبایل ۷ نگاهی دارد به حال و آینده‌ی هوش مصنوعی، چالش‌ها، فرصت‌ها، و سؤالاتی که ذهن همه را مشغول کرده است.
🤖 آیا انسان‌ها هیبرید میشوند؟
با توسعه تکنولوژی‌هایی مانند «Neuralink»، ایلان ماسک اتصال مغز انسان به ماشین دیگر شبیه فیلم‌های علمی‌تخیلی کریستوفر نولان نیست که البته خیلی از فیلم ها زمان خود ژانر علمی تخیلی بودن که الان جنبه علمی پیدا کردن و جنبه تخیلی آن از میان رفته مانند سفر به فضا . به احتمال زیاد، در آینده‌ای نه‌چندان دور، انسان‌ها با ابزارهایی مثل میکرو چیپ‌های مغزی، لنزهای هوشمند و افزونه‌های دیجیتال، به موجوداتی نیمه‌ماشین (هیبرید) تبدیل خواهند شد. و در مرحله اول برای افرادی به کار میرود که دارای عارضه و یا نقصی هستند استفاده میشود به جهت درمان که حتی ایده اش هم بسیار دلگرم کنندت و زیبا است. و در مرحله بعدی برای افراد داوطلب و در آخر یک چیز عمومی واجب و لازم میشود و شاید هم مثل عمل زیبایی تا حدودی بر پایه چشم و هم چشمی شود. این تحول ممکن است قابلیت‌های ذهنی و جسمی ما را ارتقا دهد اما در عین حال، هویت انسانی ما را نیز به چالش خواهد کشید. وشاید مانند انسان های ناندرتال ها که منقرض شدند ،توسط جد بشر هوشمند امروزی ما هم منقرض بشیم توسط انسان های هیبریدی .
آیا هوش مصنوعی ما را تنبل، چاق و کند ذهن خواهد کرد؟
بدن ما در طول هزاران سال است که برای فعالیت فیزیکی ساخته شده و تکامل یافته است ودر کنار آن نیز مغز انسان دچار تکامل شده و طی این صد سال با وجود اختراع ماشین و دستگاه های مکانیکی کامپیوتر و ماشین حساب آیا تغییرات بدنی ما به سوی پیشرفت و تعالی بوده یا به سوی ضعف و همینطور ضریب هوشی ما بالاتر رفته یا پایین آمده در مورد هوش مصنوعی هم به همینطور و اگر هر کاری را بدون مدیریت درست از آن استفاده کنیم دچار مشکل خواهیم شد .هوش مصنوعی در حال یاد گرفتن کارهای فکری و تصمیم‌گیری‌های روزمره از ماست از مسیریابی تا نوشتن، حتی فکر کردن به بعضی چیزها! اگر وابستگی بیش‌ازحد ایجاد شود، ممکن است مثل ماهیچه‌هایی که ورزش نمی‌کنند، ذهن ما هم ضعیف شود. بنابراین، مهم است که AI به‌عنوان کمک‌کننده و کاتالیزور استفاده شود، و نه جایگزین کامل
آیا هوش مصنوعی از انسان جلو می‌زند؟
در برخی زمینه‌ها، بله در واقع باید گفت در بیشتر زمینه‌ها، انسان موجودی چندوجهی است؛ از عقل، شعور، احساسات تا استدلال کردن و شهود. ولی در حال حاضر، هوش مصنوعی‌ها بیشتر جنبه تخصصی دارند و در یک زمینه خاص برنامه‌ریزی شده‌اند و در همان حوزه به‌مراتب بهتر از انسان عمل می‌کنند.
AI اکنون در پردازش داده، شناسایی الگوها، تحلیل بازار، و حتی خلق آثار هنری از انسان پیشی گرفته است. اما در زمینه‌هایی مثل خلاقیت احساسی، اخلاقیات، درک عمیق انسانی و شهود، هنوز راه زیادی در پیش دارد. ترکیب انسان و هوش مصنوعی می‌تواند آینده‌ای متعادل‌تر و هوشمندتر بسازد، به‌شرط آنکه هدایت آن همچنان در دستان انسان باقی بماند.
البته هنوز قانون جهانی و جامعی درباره حدود اختیارات هوش مصنوعی تدوین نشده که بتوان بر اساس آن در سطح بین‌المللی فعالیت کرد. برای رسیدن به چنین قانونی، نیاز به همکاری میان حقوق‌دانان، سیاست‌مداران، و متخصصان تک است و بسیار مهم است که این چارچوب قانونی با سرعت و در سطح جهانی تدوین و اجرا شود، مشابه آنچه در اعلامیه جهانی حقوق بشر اتفاق افتاد.
در کنار این تحولات فناورانه، تأثیر فناوری‌های نوین در زندگی روزمره مردم نیز غیرقابل‌انکار است. یکی از نمونه‌های آن، امکان خرید اقساطی گوشی موبایل است که به‌واسطه سیستم‌های هوشمند اعتبارسنجی، مدیریت ریسک و تحلیل رفتار خرید کاربران، بسیار هوشمندانه‌تر و دقیق‌تر از گذشته انجام میشود. هوش مصنوعی در این زمینه نقش مهمی ایفا میکند؛ از تشخیص نیاز واقعی کاربر گرفته تا پیشنهاد مناسب‌ترین شرایط اقساطی بر اساس توان مالی هر فرددر واقع نقش یک مشاور را انجام میدهد . این موضوع نه‌تنها تجربه خرید را برای مشتریان ساده‌تر و در دسترس‌تر کرده، بلکه فروشگاه‌ها را نیز قادر ساخته تا با کاهش ریسک و افزایش رضایت مشتری، عملکرد بهتری داشته باشند.
هوش مصنوعی ممکن است علیه بشر طغیان کند؟
در حال حاضر، طغیان به سبک فیلم «من ربات هستم» بعید است. اما نگرانی اصلی در مورد سوء‌استفاده از AI توسط انسان‌هاست: جنگ سایبری، فیک‌نیوز، سیستم‌های کنترل‌گرانه و ابزارهای جاسوسی و حتی جنگ فیزیکی . به همین دلیل، نیاز به قوانین اخلاقی و چارچوب‌های بین‌المللی داریم تا مطمئن شویم AI برای خدمت به بشریت ساخته شده، نه سلطه بر آن. به عنوان مثال گنبد آهنین اسرائیل بر پایه هوش مصنوعی آنالیز میکند که کدام خطر اولویت بالاتری دارد کدام هدف در مرحله دوم الویت هست در واقع با استفاده از مدل هوش مصنوعی اقدام به نابود کردن اهداف میکند ، پس باید گفت در زمینه جنگ و تسلیحات عملا وارد بازی شده است .
سرنوشت گوگل و موتور های جست‌و جو چه میشود؟
با ظهور ابزارهایی مانند ChatGPT، Bing Chat و سایر ابزارهای جست‌وجوی مبتنی بر مکالمه و گفتگو، آینده‌ی موتورهای جست‌وجو به‌سمت هوش‌محور (Conversational AI) و مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) در حال حرکت است. دیگر مانند گذشته کاربران صرفاً عبارتی را جست‌وجو نمی‌کنند؛ بلکه گفت‌وگویی هوشمند با یک سیستم مبتنی بر هوش مصنوعی خواهند داشت و پاسخ‌هایی دقیق‌تر، جامع‌تر و شخصی‌سازی‌شده‌تر دریافت می‌کنند. آیا سرچ در موتور های جستجو روش سنتی شده و یا استفاده از کلمه سنتی زود است؟ گوگل نیز با توسعه‌ی ابزارهایی مانند Bard و حالا Gemini، نشان داده که قصد عقب‌نشینی از این رقابت را ندارد. با این حال، بسیاری معتقدند که ورود دیرهنگام گوگل به این عرصه، ناشی از ترس از دست دادن مدل درآمدی‌اش از جست‌وجوی سنتی بوده است. چرا که اگر کاربران به‌جای جست‌وجو در گوگل، مستقیماً سوالات خود را از یک هوش مصنوعی بپرسند، ترافیک وب و مراجعه به گوگل کاهش می‌یابد و درآمد تبلیغاتی گوگل به‌شدت تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. این دیدگاه باعث شده برخی تحلیل‌گران بپرسند: آیا گوگل نیز سرنوشتی شبیه یاهو و نوکیا در عصر گوشی‌های هوشمند پیدا خواهد کرد؟ یا اینکه همچنان یکی از بازیگران اصلی باقی می‌ماند، هرچند شاید نه با آن سلطه‌ی مطلق گذشته؟
در میانه‌ی این تغییرات فناورانه، سبک زندگی و حتی شیوه‌ی خرید ما نیز دگرگون شده. امروزه دیگر برای داشتن یک تجربه‌ی سرگرم‌کننده مثل بازی‌های ویدیویی، نیازی نیست تمام مبلغ خرید کنسول را به‌صورت نقد پرداخت کنید. بسیاری از فروشگاه‌های آنلاین، گزینه‌ی خرید اقساطی کنسول بازی را ارائه می‌دهند. این روش، به ویژه برای گیمرهایی که به‌دنبال تجربه‌ی کنسول‌های نسل جدید هستند اما نمی‌خواهند فشار مالی زیادی را یک‌باره متحمل شوند، راه‌حلی کاربردی و هوشمندانه است.
به عبارت دیگر، همان‌طور که هوش مصنوعی تجربه‌ی جست‌وجو را هوشمندتر و شخصی‌تر کرده، فروشگاه‌های آنلاین نیز با ارائه‌ی خدمات متنوع مانند خرید اقساطی، تجربه‌ی خرید را راحت‌تر و منعطف‌تر ساخته‌اند. آینده در همه‌ی حوزه‌ها به‌سمت سهولت، هوشمندی و شخصی‌سازی‌شدن پیش میرود؛ چه در جست‌وجوی اطلاعات، چه در سبک خرید و مصرف.
💼 چه شغل‌هایی در خطر نابودی هستند؟
شغل‌هایی که کارشان تکراری، قابل پیش‌بینی یا مبتنی بر داده است، بیشتر در خطرند پس هیچ وقت نگید مثل ربات کار میکنم . چون در معرض خطر تعدیل قرار خواهید گرفت ، البته این موج خواهد آمدیک سری سوار این موج میشوند و یک سری مشاغل و افراد غرق میشوند شغل هایی مانند:
- اپراتورهای تلفن
- مشاغل سخت و زیان آور
- مترجمان سطح پایه
- رانندگان تاکسی
- تولیدکنندگان محتوای کلیشه‌ای
- خلبانان هواپیما های نظامی
- مشاغل ورود داده (Data Entry)
- پزشکان عمومی
- معلم های مدارس
- حسابداران در لول پایه
کلا شغل های که الان در حال حاضر با آن سر کارداریم یه شخم اساسی میخورد اما در عوض، شغل‌هایی که نیاز به خلاقیت، احساس، ارتباط انسانی یا استراتژی دارند، بیشتر باقی می‌مانند . البته با فراگیری موارد فوق توسط هوش مصنوعی این شغل ها هم احتمالا حاشیه امن خود را از دست بدهند
آیا می‌توان AI را در مواقع اضطراری خاموش کرد؟
در حال حاضر، بله اما در آینده؟ باید دید در آینده کت تن چه کسی هست این سوال یک میلیون دلاری هست به اصطلاح اگر AIها مستقل‌تر و پیچیده‌تر شوند، نیاز به دکمه خاموش اضطراری (Kill Switch) قوی، اخلاقی و قانونی داریم یا چنان در زندگی ما آمیخته میشود که اگر هم بخواهیم نتوانیم . این چالشی بزرگ برای توسعه‌دهندگان و دولت‌هاست تا اطمینان دهند که انسان همیشه کنترل را در دست دارد. یا حداقل فکر کند کنترل در دست دارد شاید هوش مصنوعی جوامع بشری را فریب دهد و در آخر مشخص شود در مواقع بزنگاه چندان فرمانبری ندارد و دارای استقلال است .
آینده هوش مصنوعی به کجا خواهد رفت؟
آینده‌اش ترکیبی خواهد بود از آسان‌سازی زندگی، چالش‌های اخلاقی، فرصت‌های شغلی جدید و شاید، بازتعریف کامل زندگی و انسان بودن. احتمالا اکثریت جوامع بشری نیاز به کارکردن نداشته باشند و برای سرگرمی کار کنند .در واقع مصداق بارز است این جمله است که میگه سایه خودش می آیه . در واقع با وجود هوش مصنوعی سرعت تولید علم هر ساله به صورت تصاعدی چند برابر میشود و خیلی از بیماری های لاعلاج ، درمانش پیدا میشود و عزیزان از دست رفته مان خاطراتشان در نزد ما ذخیره سازی میشود ، که البته اگر تا 25 سال آینده مشکل مرگ یا همام expire حل نشده باشد که احتمالا یک جور بازگشت هیبریدی هست یعنی خاطرات و افکار و DNA هست انسان دوباره باز تولید میشود.
نتیجه‌گیری
هوش مصنوعی یک ابزار است مانند چاقو: هم میشود با آن جراحی کرد، هم آسیب زد. بستگی داره چطور استفاده کنیم و اینکه چطور تفسیر کنیم ، میخوام نظر شما دوستان را درباره استفاده آمریکا از بمب اتم در زمان جنگ جهانی دوم و پایان دادن به جنگ جهانی بدونم در واقع چگونه تفسیر میکند . استفاده از آن و جلوگیری از بیشتر کشته شدگان جنگ ویا بی اخلاقی و کشتن افراد غیر نظامی و بی گناه .مسئله این نیست که هوش مصنوعی چقدر قوی میشود، بلکه اینکه ما انسان‌ها چطور از آن استفاده میکنیم. آینده، نه در دست ماشین‌ها، بلکه در دست تصمیم‌های ما درباره آن‌هاست. اگر به‌درستی هدایت شود، AI می‌تواند به یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای تاریخ بشریت تبدیل شود.به قول شکسپیر : بودن یا نبودن مسئله این است. ما به هوش مصنوعی خدمت میکنیم یا هوش مصنوعی به ما جوابش زیاد طولانی نیست در ده سال آینده مشخص میشود برای همه شما عزیزان عمر طولانی و با عزت رو خواهان هستم.
نویسنده: کاوش پهلوان زاده
اشتراک گذاری
